Allah (c.c.) rahmeti, selamı ve bereketi üzerimize olsun.

Mesnevi Terapi

"Mesnevi Terapi" Prof. Dr. Nevzat Tarhan Bey'in Mayıs 2012 tarihinde yayınlanan kitabının ismi.
Kitabın ilk bölümünde zeka türleri hakkında bilgiler mevcut.
Kitap, bazılarının "Ruhsal zeka" olarak tanımladığı, Nevzat beyin "Vicdani Zeka" olarak isimlendirdiği zeka türünün nasıl geliştirilebileceği hususunda bilgiler ihtiva ediyor.
Öncelikle Nevzat beyin zeka türleri hakkında verdiği bilgilerden alıntılar yapmak istiyorum.
Şu husus unutulmamalıdır. Her insanda, zeka türlerinin özelliklerinden her birinden bir miktar vardır.
Eğitim ile bu özellikler artırılabilmektedir. Özellikler arttıkça ruh sağlığı daha kuvvetli kişiler ortaya çıkmaktadır.
Hangi özelliklerde zayıf olduğumuzu tespit etmek, bu özelliklerimizi geliştirmek için neler yapabileceğimizi araştırmak, kişiliğimizin gelişmesine önemli katkılar sağlayacaktır.

Mantıksal Zeka değerleri

- İdealist olmak, hayal kurabilmek
- Düşünce üretmek
- Geleceği tahmin etmek
- Beklenti oluşturmak
- Stratejik düşünmek
- Kalıpların dışında düşünmek
- Geleceği planlamak
- Kendisine inanmak ve güvenmek

Duygusal Zeka değerleri

- Ativist olmak
- Ümitlilik
- İyimserlik
- Cesaret
- Empati
- Kucaklayıcı, sinerji oluşturuculuk
- İç ve dış motivasyon
- İnsanlara inanmak ve güvenmek
- Mizah ve eğlenceli olmak
- Estetik değerler
- Tutkulu değerler
- Tutkulu projeye sahip olmak
- Olumluyu görmek
- Özgüven sahibi olmak

Bedensel Zeka değerleri

- İç disiplin
- Realist olmak
- Hedefe kilitlenmek
- Çeldiricilere ket vurmak
- Risk alabilmek
- Adanmışlık
- Takipçilik
- Fedakarlık
- Kararlılık

Sosyal Zeka (Sosyal Bilinç) değerleri

- Şefkatli, kucaklayıcı olmak
- İşbirliğine açık olmak
- Güven verici olmak
- Risk değerlendirmesi yapmak
- Kriz yönetimi yapmak
- Aktif dinleyici olmak
- Çözüm odaklı karar verebilmek
- Başkalarının duygu, ihtiyaç ve haklarını dikkate almak
- Aile bağlarını güçlendirmek

Vicdani Zeka değerleri

- İç sesi dinleyebilmek
- İç-dış sorumluluk
- Hesap verebilirlilik
- Yaratıcı güce karşı sorumluluk
- Etik değerlere sahip olmak
- Ahlaki akıl yürütmeyi kullanmak
- Bilgelik
- Alçak gönüllülük
- Dürüstlük ve ilkelilik

Duygusal zeka 4 aşamadır:

- Öz-bilinç: Kendini tanıma
- Öz-yönetim: Kendini yönetmek
- Sosyal-bilinç: Sosyal bilincin içinde empati vardır. Kişi sosyal bilinçle yaşadığı çevreyi ve toplumu tanır.
- İlişki yönetimi: Toplumun diğer fertleriyle sağlıklı ilişki kurabilmek.

- Üretmeyen değersizleşir.
- 21. yüzyıl bilgelik çağı olacak diyoruz. (Bilgi çağı değil, bilgelik çağı... aradaki farka özellikle dikkat edilmelidir.)
- İnsanda suçluluk geni yoktur, suça eğilim geni vardır.
- Erkek beyninde agresiflikle ilgili genetik kodlar, kadın beyninde ise empatiyle ilgili genetik kodlar ağırlıkta.
- Eğitimde esas olan o duygulara yön verebilmektir.
- Kötüler doğası gereği zaten aktiftir. Kişinin namaz kılması için kalkıp abdest alması gerekiyor ama kulluk yapmaması için oturması yetiyor.
Demek ki iyilik yapmak dinamik bir çaba gerektirir. Kötülükse kendiliğinden de yayılabilir.
- Einstein, sadece eğlenceyi merkeze alarak, "vur patlasın çal oynasın" diyerek yaşayan bir insanı gördüğünde "Bu insanda kocaman beyne ne gerek vardı, omurilik yeterdi" demiştir.
- Nasıl ki bir su damlası sürekli damladığında mermeri oyabiliyorsa, insan da sürekli aynı şeyleri düşündüğünde zihinsel yapısında bir zayıflama meydana gelir.

Toplumumuzda duygusal zekanın birinci aşamasını atlayarak ikinci aşamadan devam etme eğilimi yaygındır.
Bu durumun sakıncaları olduğu inancındayım.
Bu nedenle ilk aşamada öz-bilinci geliştirme çalışmalarına ağırlık verilmesi gerektiğine inanıyorum.